Aanvullende informatie bij het artikel over (Zeilende) Engelandvaarders, dat is gepubliceerd in ‘Spiegel der Zeilvaart‘, 2022-1:
Kop van het artikel in ‘Spiegel der Zeilvaart’:
Actueel:
In dit in het voorjaar 2024 verschenen boek van Martin Hendriksma speelt de Engelandvaarder Ernst Moltzer een hoofdrol.
Naar aanleiding van het boek ‘Het geheim van Bols’ heeft de website ‘Zeilhelden’ aandacht besteed aan Ernst Moltzer, als ‘ZEILHELD’ >.
Lees de uitgebreide versie op deze website: Ernst Moltzer >
Ernst Moltzer (1-5-1910 – 15-11-1941) was een Nederlandse watersporter, ondernemer, verzetsman en Engelandvaarder.
Lees meer > (over Ernst Moltzer als:)
- roeier
- zeiler
- bestuurder
- Engelandvaarder
BRONNEN [van het artikel “(Zeilende) Engelandvaarders]:
Het artikel is geschreven op basis van (onder andere) deze 3 standaardwerken over Engelandvaarders:
.
In het overzicht staan 19 pogingen om naar Engeland te vluchten met een schip mét tuigage, waarvan 6 pogingen zijn geslaagd. Vier pogingen zijn geheel zeilend gelukt!
.
Plan Bèbèk
Radio Oranje
Het verhaal over de vlucht naar Engeland is door Kees van Eendenburg en Freddie Vas Nunes verteld tijdens een interview door Radio Oranje op 17 februari 1941.
.
OOGGETUIGE
Erik Michielsen (1917-1944), de broer van Karel Michielsen heeft in het boek ‘Tegen de vlagen van den Oostenwind’ het vertrek van de 12-voets-jol beschreven. Erik wilde graag mee, maar besloot eerst zijn Rechtenstudie af te ronden. Vanaf de boulevard was hij ooggetuige van het vertrek van de jol Bèbèk. Erik wilde later zelf ook de Noordzee oversteken, maar vier pogingen mislukten: Eerst met 2 aan elkaar gebonden kano’s, met de SCH107, met een vlet en tenslotte weer met de 2 kano’s. Uiteindelijk is hij via de zuidelijke route naar Engeland gevlucht, waar hij tijdens een oefenvlucht is neergestort in augustus 1944.
.
.
The flag of the Bèbèk
De originele Nederlandse vlag die aan boord was van de Bèbèk is bewaard gebleven.
Drie zoons van Kees van Eendenburg (Gijs, Peter en Kees jr.) hebben deze vlag aangeboden aan het Museum Engelandvaarders in Noordwijk aan Zee:
.
MESSERSCHMITT Bf 109
In het artikel in ‘Spiegel der Zeilvaart’ wordt de vlucht met de 12-voets-jol van het begin tot het einde beschreven. Enkele uren nadat de Engelandvaarders waren vertrokken donderden drie jagers over de jol heen.
… Kwamen de drie Messerschmitt Bf 109 jagers de jol mitrailleren ???
Hier nog een afbeelding van zo’n Messerschmitt Bf 109:
De beschrijving van het verhaal over de 12-voets-jol Bèbèk in ‘Spiegel der Zeilvaart’ is mooi geïllustreerd met onder andere tekeningen van Serge Stone en van Hessel Bes. Niet geplaatst is de tekening van Lisa Rolle Gerth, die bij een artikel in de Telegraaf van 11-9-1976 stond.
Deze tekening is ook niet helemaal realistisch: een 12-voets-jol heeft geen achterdek zoals op deze tekening en op zee ga je ook niet zo zitten sturen in een jol….
.
SMITHS KNOLL
In het artikel staat dat de bemanning van de jol Bèbèk het lichtschip SMITHS KNOLL in zicht kreeg. Zo staat het beschreven in het boek ‘De Schakel’. In het radio-interview van Radio Oranje wordt niets gezegd over het lichtschip. Waarschijnlijk was dit lichtschip in de oorlog weggehaald. Tegenwoordig is het lichtschip vervangen door een moderne boei…
YVETTE
De vlucht met de YVETTE was om diverse redenen bijzonder, zoals:
- de vlucht was zeer goed voorbereid. De vlet was niet alleen voorzien van een buiskap, maar ook was het vrijboord verhoogd en waren er (volgens het boek ‘Vrijheid achter de horizon’) 2 motoren aanwezig. Een 6 pk ARCHIMEDES en als reserve een 2 pk ARCHIMEDES.
- Een van de 5 opvarenden was een vrouw: de 24-jarige Yvette Bartlema-Sanders, naar wie de vlet genoemd is.
- De Yvette is bewaard gebleven en behoort tot de collectie van het Oorlogsmuseum Overloon én er is een replica gebouwd, waarmee in 2014 de overtocht is nagedaan. De replica staat in het Museum Engelandvaarders.
.
BUITENBOORDMOTOREN
Ook tegenwoordig zijn buitenboordmotoren lang niet altijd bedrijfszeker en is het starten vaak een crime. Dat was 80 jaar geleden vast niet beter. Bij diverse vluchtpogingen werd de buitenboordmotor uiteindelijk overboord gezet omdat het kreng niet wilde starten. Bij de Yvette had men zelfs 2 motoren aan boord. Citaat over de motoren:
Citaat over de motoren:
“In de loop van vrijdagochtend kreeg de grote Archimedes-motor kuren. Omdat de kleine aanhangmotor door het overkomende water drijfnat was geworden, besloten ze ’s middags zeil te zetten…” Bron: Het boek ‘Vrijheid achter de horizon’.
Voorbeeld van een ARCHIMEDES-buitenboordmotor, zoals gebruikt voor de Yvette.
Bron: Internet