De Twaalfvoetsjol 123 genaamd Windekind II is in 1926 gebouwd bij ‘Bootbouwerij’ Baaij in Loosdrecht. De jol heeft een imposante historie bij de 6 eigenaren in de periode 1926-2021. Echt uniek is dat de jol 81 jaar lang eigendom is geweest van één familie en minstens zo uniek: de jol heeft altijd dezelfde naam behouden: Windekind II …
Over de Bootbouwerij G. Baaij in Loosdrecht:
In 1914 opende Jachtwerf Baaij (naast de vestiging aan de Amstel) een vestiging in Loosdrecht. Gerben Baaij heeft in 1922 het bedrijf overgedragen aan zijn zoon Frits, die het bedrijf in 1965 heeft beëindigd.
In het Jubileumboek ‘100 Jaar Twaalfvoetsjol’ staat over de Baaij-werf:
Onder de 42 jollen van deze hoog aangeschreven werf zijn veel boten van prominente jollenzeilers, zoals de oudste nog bestaande Baaij-jol 31 Mistral en de nummers 259, 373, 380, Waterbaby (waarmee Tom Reyers acht keer kampioen werd), 619, 626 en 636. Nadat werf Baaij in 1965 radicaal gestopt is , vraagt jollenzeiler Gaillard in 1972 aan Bootbouwerij Vrijheid van Wim Lamme , die Baay’s oud-timmerman in dienst heeft of hij jollen-à-la-Baay kan bouwen. Baay-jol 628 Deterding wordt opgemeten waarna Lamme vijf jollen bouwt, waaronder 688 Keep Smiling. De mallen zijn bewaard en daarmee is recent een nieuwe jol gebouwd.
.
N.B.: Deze jol is gedurende 81 jaar eigendom geweest binnen één familie.
.
Bijzonderheden/
Resultaten per eigenaar:
.
Jan Maas (1900-1962) en zijn broer Bob Maas (1907-1996) waren de bekende zeilers uit Hilversum met internationale en Olympische ervaring. Samen hebben ze in de Star meegedaan aan de Olympische Spelen van 1932 in Los Angeles, waar ze eindigden op een 6e plaats:
Voor Jan en Bob werd in 1926 een 12-voets-jol gebouwd bij Baaij in Loosdrecht:
- Jol H123 voor Jan, genaamd Windekind II
- Jol H131 voor Bob, genaamd Bem (BM oftewel Bob Maas)
Hier staan de jollen 131 en 123 samen (rechts) op de foto, die waarschijnlijk voor de start is genomen gezien het klapperende zeil van de 123. Datering ca. 1929, locatie onbekend. Links jol 159 Snip (gebouwd in 1927 en in 1929 verkocht door P.H. Gallé aan M.C. Koning) en jol 114.
.
Jan Maas komt met Windekind II tientallen keren voor in krantenverslagen. Onderstaand een aantal berichten. In 1934 heeft Jan Maas de jol verkocht en komt hij in de uitslagen voor in de 12m2 Sharpie genaamd…. Windekind.
.
1926: Wedstrijden Loosdrecht. In de Gooi- en Eemlander van 3 april 1926 stond het eerste bericht over de jollen van Bob en Jan Maas: Het was de eerste wedstrijd van de 123 en de 131:
.
1926: Burnham on Crouch . Al in het eerste jaar werd deelgenomen aan internationale wedstrijden. In de NRC van 10-8-1926 staat een uitgebreid verslag van de overtocht met de 2-mast lemsteraak Maria van Kolonel de Visser en de motorboot Ercee van de fam. Maas.
.
1927: Nationale wedstrijden op Loosdrecht met 20 inschrijvingen in de 12-voets-jol, waarvan 17 aan de start kwamen:
.
1927: Wedstrijden in Hamburg. Met de motorboot Ercee van de familie Maas is men in 1927 naar Hamburg gevaren. Helaas kon de Ercee niet op de Buiten-Alster komen door een vaste brug, meldt het Algemeen Handelsblad op 10-8-1927.
.
.
1928: Wedstrijden Loosdrecht: In mei 1928 werd gezeild om een zilveren jol. Tijdens dit evenement werden er door de zeilers ook wedstrijden gehouden met motorboten. In klasse C (250-350 cc) werd Bob Maas 3e met de Honolulu IV, terwijl Jan Maas (eigenaar én stuurman van de Plof Plof) 3e werd in de klasse 350-500 cc.
Bron: Gooi-en Eemlander 29-5-1928
.
.
1929: Einduitslag van de Kaagweek:
.
Jol 114 Lef II van H.F. Baerselman en jol 131 Bem van Bob Maas. Locatie onbekend. Jol 114 heeft in 1929 de naam Lef II gekregen, dus de foto is gemaakt in of na 1929.
.
.
1932 : Jubileumwedstrijden ter ere van 50 jaar ‘Zaanlandsche Zeilvereeniging’ op het Alkmaardermeer. Jol 123 gaat (op deze foto) aan de leiding.
Het was kennelijk prachtig weer tijdens deze Jubileumwedstrijden!
.
1933 Deelname Kieler Woche:
In 1933 gaan vier Nederlandse 12-voetsjol-zeilers naar de Kieler Woche, waar ook gezeild wordt om de ‘Busley-Erinnerungspreis’. Deelnemers zijn (alfabetisch op jolnaam): Daan Kagchelland met Glipper H277, v. Brummelen met Pine (H239), F.A.F. Gallé met Ree (Baay-jol H41) en Jan Maas met Windekind II (H123). De Nederlandsche jol-zeilers doen het uitstekend!
Gallé wint de Busley-Erinnerungspreis, Jan Maas wordt 2e en Kagchelland 3e.
Bron: knipsel links: Gooi- en Eemlander 28-6-1933. Knipsel rechts: Nieuws van de Dag 29-6-1933
.
1933: NEDERLANDSCHE ZEILSUCCESSEN IN HET BUITENLAND. – Nederlandsche jollenzeilers hebben fraaie overwinningen behaald bij de Kieler Woche.Moment uit den strijd der Twaalfvoetsjollen: Ree van Gallé en Windekind II van Jan Maas, leiden voor hun Duitsche tegenstanders:
.
In het Jubileumboek 75 Jaar 12-voetsjol staat een foto (volgens het boek gemaakt in Kiel in 1936) waar dezelfde zeilers in actie kwamen: v.l.n.r. Wim van der Valk, Daan Kagchelland, v. Brummelen, Scholz (bemanning Jan Maas), Jan Maas en Gallé. Gezien de deelnemers is de foto wellicht gemaakt in 1933.
.
Mei 1934: Bij Internationale wedstrijden te Loosdrecht winnen de Gebr. Bob en Jan Maas DE ZILVEREN JOL. Jan Maas komt bij dezelfde wedstrijden ook uit in zijn 12m2 Sharpie, die ook de naam Windekind heeft gekregen.
Passage uit het verslag bij de bovenstaande kop:
In het Jubileumboek ‘100 jaar 12-voetsjol’ staat deze foto van Jan Maas met ‘de Zilveren Jol veroverd op de Hamburgse zeilers in 1933‘. Gezien de bovenstaande knipsels is de juiste datering 1934.
.
Laatste wedstrijd van Jan Maas met de jol Windekind II:
23 juni 1934: Zeilen om het 12-voetsjollen kampioenschap van Noord-Holland op de Westeinder Plas, georganiseerd door de Noord-Hollandsche zeilverenigingen. Bij de eerste boei: H123 Windekind II Jan Maas, 42 Jager v. Lijnen Noomen, 329 Never Mind Wesseling, 243 Lassy Segboer, 151 Flits Prins:
Detail van bovenstaande foto:
.
In 1934 heeft Jan Maas de jol verkocht aan H. Evers uit Heemstede. De jol verhuist dan van Loosdrecht naar de Haarlemsche Jachtclub. H. Evers komt ook regelmatig voor in de uitslagen met H123 Windekind II.
De eerste vermeldingen staat in de Haagsche Courant van 12 juli 1934 met de inschrijving voor wedstrijden op het Braassemermeer en een dag later met de inschrijving voor de Kaagweek. Evers begint op beide evenementen in de B-klasse. De Kaagweek 1935 wordt in de krant een jollenfeest genoemd, gezien de grote deelname: A-klasse: 20, B-klasse: 18, C-klasse: 27, Dames-A: 7 Dames-B: 4, Totaal: 76 deelnemers.
Bij de wedstrijden op de Braassem wordt Evers al tweede (achter Borreltje van A.D.H. Coops). Tijdens de Kaagweek wordt hij derde op de voorlaatste dag. In 1935 is Evers ‘gepromoveerd’ naar de A-klasse.
.
Wedstrijden op het Braassemermeer:
.
Kaagweek 1936. Uitslag van de wedstrijd op zaterdag:
Een week later doet de Zaanlander op 2-9-1936 verslag van de HJC-wedstrijden. Evers wint de 1e wedstrijd en wordt 2e in de 2e wedstrijd van de 12- Voets Jollen A (nationaal). Opvallend in de uitslag: Windekind II komt ook uit in de B-klasse met J. van Leer (2e plaats), waar H. Asselbergs 3e wordt met Duimelot. Dat is opvallend omdat H. Asselberg (zonder s) de derde eigenaar wordt van Windekind II en Verwey wordt in 1947 eigenaar van Duimelot.
In juni 1937 doet H. Evers met ‘Windekind 2‘ mee met de “Noord-Hollandsche zeilkampioenschappen. In de tweede race wordt hij 2e, in de derde race 3e. Venema wordt kampioen met de jol Marionet.
.
Over de 3e eigenaar H. Asselberg is (nog) geen informatie gevonden, behalve het feit dat:
- in september 1936 H. Asselbergs (met een s) in de uitslag voorkomt met de jol Duimelot.
- In augustus 1937 H. Asselberg in de onderstaande uitslag (B-klasse) op het Alkmaarder Meer met Duimelot voorkomt (groene markering), terwijl H. Evers in de A-uitslag staat met Windekind II (gele markeringen).
- De bij het artikel geplaatste foto maakt het EXTRA interessant. Jol H123 zeilt hier in het achterveld, maar uit het zeilnummer 369 van de voorliggende jol kan geconcludeerd worden dat dit het B-veld is. H369 is namelijk Black Magic, die in de uitslag van de B-klasse is gestart. De B wordt gewonnen door Windekind met st. A. Janssen.
Omdat de foto uit het bovenstaand artikel bijzonder is, nogmaals de foto in groter formaat:
.
.
De vierde eigenaar van de Windekind II was Mej. Ella Latenstein (1919-1990) uit Haarlem, later Bloemendaal. Zij was lid van de Haarlemsche Jachtclub H.J.C. Na de aankoop begint ze in de B-klasse en haalt de krant in de Kaagweek 1940 met een 5e plaats en in de Hollandweek wordt ze al 3e en 5e.
Auke Bender (oud voorzitter van de H.J.C.) heeft navraag gedaan bij een aantal H.J.C leden, waaronder 80-plussers) over de 123-eigenaren Evers, Asselberg en Latenstein. Over Evers en Asselberg is niets bekend, maar over de jol en over Ella Latenstein heeft Auke Bender (op 11-11-2021) het volgende gemeld:
Over de jol kreeg Auke Bender als eerste te horen: ‘Jol 123 is een echte HJC-jol‘.
Ella Latenstein was een goeie zeilster en een zeer actief HJC lid. Na de oorlog is zij getrouwd met HJC-er Leo Verwey, die een zeer succesvol jollenzeiler was.
Ella organiseerde veel feesten en evenementen in die tijd voor de HJC. Zij is beroemd geworden binnen de HJC met het starten van de Nieuwjaarsreceptie bij haar thuis. Men kreeg toen een kopje thee of koffie en één koekje! In 1955 heeft de familie Hin deze traditie van haar overgenomen en vindt tot op heden nog steeds plaats.
Leo Verwey is in 2019 overleden. Met hem heb ik veel contact gehad over de geschiedschrijving van de HJC voor de periode 1940 en 50. Eind jaren 50 is hij vanwege zijn drukke werkzaamheden veel minder gaan zeilen en verhuisd van Haarlem naar De Kaag. Toen is hij ook lid geworden van “De Kaag” . [Tot zover de informatie uit de H.J.C.-gelederen]
Ella was tijdens het zeilen af en toe behoorlijk luidruchtig. Als het haar niet zinde kon ze behoorlijk goed vloeken. Ze kreeg daarom weleens de bijnaam ‘Ella-gvd-Latenstein‘.
.
In de Sneekweek 1940 (geen A of B) wordt mej. Ella Latenstein 2e achter de Friese crack C.W. Schaap met de Baay-jol genaamd Ree nummer 41. In dezelfde uitslag staat dat de vorige eigenaar (H. Evers) 1e is geworden met zijn Olympiajol Windekind III. In het oorlogsjaar 1941 komt ze niet in de uitslagen voor, het is de vraag of ze wel of niet gezeild heeft. In de onderstaande knipsels staan een aantal mooie uitslagen uit de periode tot en met 1947.
Jol-transport in 1946. Mej. Ella Latenstein was lid van de H.J.C. maar zeilde niet alleen in Haarlem op de Mooie Nel, maar ook op het Alkmaardermeer, Braasemermeer en op het Sneekermeer. Zonodig ging de jol op transport, zoals op deze foto uit 1946:
De laatste uitslag van Ella staat in Trouw (17-8-1953), waar ze een 3e plaats behaald in de Sneekweek onder de naam ‘mevr. E. Verwey-Latenstein’. In die Sneekweek wint ze ook een dameswedstrijd in de Windekind II, terwijl op dezelfde dag haar man G.H.L. (Leo) Verwey de ‘algemene’ wedstrijd in de Sneekweek wint met dezelfde Windekind II.
Zo gaat de overgang van wedstrijdresultaten ‘naadloos’ over van Ella naar Leo Verwey. Waarschijnlijk liet Ella het wedstrijdzeilen met Windekind II aan haar echtgenote over, door de komst van de kinderen Ella Nora (geboren in oktober 1952 en Bernarda Beatrijs in mei 1954.
.
G.H.L. Verwey (1926-2019), roepnaam Leo, werd eigenaar van de jol na het overlijden van zijn echtgenote, de 4e eigenaar Ella Latenstein.
In het Jollenregister van de Twaalfvoetsjollenclub staan meerdere jollen die eigendom waren van de familie Verwey:
- Spaarnoog, H6, (gebouwd bij W. de Vries Lentsch) van 1917-1924 op naam van G.H.L. Verwey, de vader van Leo Verwey?
- Windekind II, H111, (gebouwd bij Baaij in 1926) van 1940 tot 2021 op naam van Latenstein cq Verwey
- Likkepot, H357, (gebouwd bij de Vlijt in 1934) van 1946-1948 op naam van G.H.L. Verwey
- Duimelot, H451, (gebouwd bij de Vlijt in 1942) van 1947-1980 op naam van G.H.L. Verwey
- Duimelot II, H333, (gebouwd door K. Brouwer in 1933) van 1959-1960 op naam van G.H.L. Verwey
- Lord, H208, (gebouwd bij Abeking & Rasmussen) van 1983-1997 op naam van mej. M. Verwey
- Windbuil, H295, (gebouwd bij W. de Vries Lentsch in 1931) van 1972-1976 op naam van mej. G.N. Verwey
Verwey wint in de Sneekweek 1949 een 2e Prijs met Duimelot. (Bron: Heerenveensche Courant 15-8-1949). In 1950 meldt (onder andere) het Algemeen Handelsblad dat Verwey succes heeft gehad bij wedstrijden in België. Het is (nog) de vraag of dit succes is behaald met Duimelot of met Windekind II.
8 juni 1953: Verwey wint zeilwedstrijden het Buiten-IJ met Windekind II.
21 Augustus 1953: Trouw meldt dat Verwey een 1e plaats heeft behaald in de Sneekweek met Windekind II.
In de onderstaande afbeelding een aantal aansprekende resultaten van G.H.L. Verwey op het Alkmaardermeer in de periode 1957 tot 1965.
Leo Verwey was van 1985 tot 1987 ook eigenaar van de Lemsteraak Halley. Hij woonde toen aan de Kaag. Bestaat er een foto van de jol Windekind II achter de Halley?
Jubileum 75 jaar 12-voets-jol op de Kaag Pinksteren 1989. Links vooraan H123 Windekind II :
Leo heeft later samengewoond met Greet Tims in Notter (Overijssel). Zo kwamen de jollen H123 Windekind II en H277 Glipper, die in 1933 beide deelnamen aan de Kieler Woche, circa 70 jaar later weer samen. Greet Tims maakte een aquarel van deze twee jollen, zeilend op het privé meertje naast het prachtige huis in Notter:
.
Greet Tims en Leo Verwey werden in 2014 bij het 100-jarig Jubileum van de 12-voets-jol samen bedankt en kregen het jubileum-aandenken van de 277 Glipper en 123 Windekind II uitgereikt:
.
.
In 2014 of 2015 is de jol eigendom geworden van de dochter van Leo Verwey, Marjolein Kleerekoper-Verwey. In de periode 1983-1997 was ze eigenaar was van jol Lord (H208) en ze is penningmeester geweest van de 12-voetsjollenclub van 1984-1986. Met de jol Windekind II is niet of nauwelijks aan wedstrijden deel genomen. In 2014 heeft de jol een ‘refit’ gekregen bij Jachtwerf van der Meer in Oude Wetering, ter ere van het 100-jarig Jubileum van de 12-voetsjol.
.
Vanaf oktober 2021 is Simon Schermerhorn de 7e eigenaar.
Stuur een reactie >