Zeilheld Ernst Moltzer

Dit is de ‘uitgebreide’ versie van de ‘compacte’ versie ‘column’ op de website van ‘ZEILHELDEN’ >.

Ernst Octavianus Moltzer (1/5-1910 – 15-11-1941) was een Nederlandse watersporter, ondernemer, verzetsman en Engelandvaarder.

Onderstaand informatie over diverse aspecten van Ernst Moltzer als watersporter:

• roeier
• Internationaal/Olympisch zeiler
• bestuurder
• Engelandvaarder

Bron Foto ‘PAMIR’: Wikipedia.

‘Twee biggen, een kat en dertig bemanningsleden (onder wie Ernst) lopen op 29 augustus 1933 de haven uit van Kopenhagen. Ze zetten koers naar Sidney, Australië. Het zeilend graanschip de Pamir doet mee aan een wedstrijd van een half jaar die de deelnemers over bijna alle oceanen voert, elk met hun eigen karakter.’
Fragment uit : Het geheim van Bols
Martin Hendriksma

In 1934 was Ernst Moltzer als enige Nederlander bemanningslid op de J-klasser Endeavour I van de Engelse vliegtuigfabrikant Mr. Sopwith.

Voor de start van de eerste wedstrijd heeft hij zich in de zeer hoge mast laten hijsen om een probleem op te lossen: een huzarenstuk(je)

Ernst Moltzer was zelf bescheiden over zijn actie:

‘Dat was slechts plicht.
’t Was mijn job’, mijn beurt om naar boven te gaan toen er iemand bewusteloos was geslagen.

Knipsel : Nieuws van den dag 16-10-1934

Verslag van de actie:

In 1935 werd Ernst Moltzer Nederlands kampioen in de skiff op de afstand 2000 meter:

In 1936 was Ernst Moltzer bemanning op de zesmeter ‘de Ruyter’, samen met Kees Jonker en stuurman Joop Carp. Op de Olympische spelen 1936 in Kiel werd een 8e plaats behaald.

De foto is genomen in Monte Carlo.

Bron: Soerabaiasch weekblad van 8-4-1936.

Dezelfde foto staat in het Jubileumboek ‘De Koninklijke Nederlandsche Zeil- & Roeivereeniging 1847-2012’

De Zesmeter “De Ruyter” in 1935

Bron: Het Noorden in woord en beeld 2-8-1935

De ‘Olympia Ausweis’ (1936) van Ernst Moltzer voor de Olympische Spelen in Kiel.

Bron: Collectie familie Moltzer

Begin juni 1938 is Ernst Moltzer deelnemer aan de Helgoland-race (Burnham-on Crouch-Helgoland) als bemanningslid op een Engels zeilschip.

De foto geeft een indruk, maar is gemaakt tijdens de editie 1936

Bron foto: Tubantia 6-6-1936

Ernst Moltzer was een actieve (internationale) wedstrijdzeiler in de Draak H23 Toch, waarmee hij vele prijzen heeft gewonnen.

De H23 (rechts op de afbeelding uit 1944) was gebouwd in 1938 bij De Vries/Wester ’t Fort. De draak is in 2017 gesloopt.

Bron: Draakzeilen.nl

Na het huwelijk van Ernst Moltzer met Traut Sarnthein (1918-2001) ging het echtpaar begin juli 1939 op huwelijksreis naar de Noorse fjorden. Daar werd ook gezeild, zoals te zien op deze foto.

bron: collectie familie Moltzer. De zeilboot is waarschijnlijk de eigen Draak van Ernst (H23, Toch)

Het klinkt ‘romantisch’, maar Ernst Moltzer was tijdens de huwelijksreis (vooral?) aan het wedstrijdzeilen met zijn Draak H23 ‘Toch’. Dat blijkt uit het volgende:

De Telegraaf meldt op 29-6-1939 :

dat ‘de bekenden Draak “Toch” van Ernst Moltzer per s.s. Akershus naar Noorwegen is vertrokken.

‘s.s. Akershus’ was een vrachtschip (stoomschip)

Zijn broer Hans is bemanning op de Draak ‘Vliegende Hollander’ van Allert Warners

Ernst Moltzer zeilde in Noorwegen voor de prijzen blijkt uit dit knipsel.

Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s courant) 12-7-1939

Een tweede beker is de ‘Ernst Moltzer Drakenbeker’ uit 1940, die in 1977 definitief werd gewonnen door Ed Frech. Hij heeft de beker geschonken aan de klasse. Nu is het een permanente wisselprijs voor een internationale wedstrijdserie georganiseerd door de KNZ&RV.

Bron: Afbeelding: Jubileumboek ‘De Koninklijke Nederlandsche Zeil- & Roeivereeniging’ 1847-2012. Bron tekst: Dragonclass.nl

Enkele weken na 10 mei 1940 (de Duitse inval) gaat Ernst Moltzer een ‘na-oorlogsch’ zeiltochtje maken. Zijn verslag voor de Waterkampioen wordt overgenomen door o.a. het Leeuwarder Nieuwsblad 12-6-1940.

Mijn zeiltocht was bedoeld om afleiding en ontspanning te zoeken. Het is begrijpelijk dat ik echter na deze eerste dagen nog meer geladen was dan voordien

Over de inzet van Ernst Moltzer voor het ‘Bloemeneiland’ op de Westeinderplassen:

“Dit was de grote verdienste van Ernst Moltzer voor onze Vereeniging en daarvoor zijn wij hem veel dank verschuldigd”.

Knipsel en citaat uit Jubileumboek ‘De Koninklijke Nederlandsche Zeil- & Roeivereeniging’ 1847-2012 , pag. 186:

‘Zonder iemand erover in te lichten en met minimale kledij aan boord verlieten Ernst Moltzer en zijn vrouw Traut begin september 1940 de Anton Mauvestraat 6 in Heemstede, Noord-Holland.’
Ze willen via het IJ en het Noordzeekanaal de zee bereiken en zo ontsnappen. Onmogelijk, blijkt. De Duitsers hebben de Nederlandse kust hermetisch afgegrendeld. ‘We verlieten de “Toch” in Amsterdam en keerden terug in Heemstede, waarop we in moreel opzicht totaal niet waren voorbereid. Godzijdank hadden we het huis tenminste nog. We hadden erover gediscussieerd of we het niet moesten opgeven, overtuigd als we ervan waren dat we Engeland zouden halen.’

_{^{Fragment uit: ‘Het geheim van Bols’, auteur Martin Hendriksma}}

_{^{Afbeelding: IJmuiden (J.B. Wolters)}}

In 1941 mislukt een poging om via een duindoorgang ten Westen van Bloemendaal op het strand te komen. Ze werden bijna door de Duitsers gearresteerd… Er werd rekening gehouden met verraad. Er volgden huiszoekingen, waarna ze besloten voorlopig onder te duiken.

Bron: Jubileumboek KNZ&RV 1847-2012 (Koninklijke Nederlandsche Zeil – en Roeivereeniging), pag. 186

In 1941 werd hij gevraagd om bestuurslid te worden vanwege zijn bijzondere kennis van het wedstrijdzeilen.

_{bron knipsel: Algemeen Handelsblad 10-4-1941}

‘Om wat omhanden te hebben, wordt Ernst begin april 1941 bestuurslid van de Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging (KNZ&RV). Het is geen vergaderbaan. Hij ontwerpt het zomerprogramma voor alle zeilklassen. Twee weken puzzelen, die eindigen in de prullenbak. De Duitse marine verbiedt alle pleziervaart op het IJsselmeer.’

_{Bron citaat: ‘Het geheim van Bols’, auteur Martin Hendriksma}

Ernst Moltzer had zich bij het verzet aangesloten.

In november 1941 probeerde Ernst Moltzer opnieuw naar Engeland te vluchten. Samen met Kees Kolff en Dick van der Flier vertrok hij bij Egmond/Castricum op 14 november 1941. De Engelandvaarders hebben waarschijnlijk de vluchtpoging ondernomen met een Spaarnejol, genaamd OZO (‘Oranje Zal Overwinnen’.

De windverwachting was vrij gunstig (Oostenwind Bf 3-4), maar met 3 man en een buitenboordmotor) was de Spaarnejol zwaar beladen. Bovendien was de temperatuur (rond het vriespunt, op 15 november zelfs -4⁰ een lastig aspect).

Na vertrek is er niets meer van hen vernomen.

_{bron afbeelding: website ‘de Vlijt’}

In het Jubileumboek (1847-2012) van de Koninklijke Nederlandsche Zeil- & Roeivereeniging (KNZ&RV) wordt een hele pagina gewijd aan Erik Moltzer, als bijzonder lid:

Een initiatiefrijk en heldhaftig leven: geen Vereenigings-onderscheiding

Het is vergeefs zoeken naar de naam Moltzer in de lijst van ontvangers van onderscheidingen van de Koninklijke. Een (postuum) erelidmaatschap zou misschien op z’n plaats zijn geweest.

Op initiatief van Martin Hendriksma (auteur van het boek ‘Het geheim van Bols’) is er een DNA-onderzoek uitgevoerd.

Zo is vastgesteld dat de onderkaak, die door een Texelse visser in 2003 geleden voor de kust bij Petten was opgevist, van Ernst Moltzer was.

Zo is het mysterie rond zijn verdwijning na 82 jaar toch nog opgelost.